103 / 336 
103
қақсамайды екен ғой. Дүние аунап түскендей болды. Ұры
көңілдер анау, ұрланған қой мынау. Бәрінен түңілдім.
Үйге кірсем, Қиқымат кақ төрде қисайып жатыр. Келе
алқымнан алайын. «Осылай да осылай, мына иттеріңді қазір
қыңсылатып қуамын. Қайдағылармен таныстырып жүрген
сенің де мойныңды бұрап алайын ба?» – дедім.
– Бауырымсып, құшақтағанына еріп кетсем, бір ені ішінде
екен ғой, – деп кіжіндім.
Қиқымат қиқылдап күліп алды.
– Оған несіне күйінесің, бізден қалған тәсіл ғой ол. Өзіміз
біреуді торуылдасақ, түбін түсіреміз. Көздеген адамымның
көзіне қарап: «Осы екеуміз доспыз ғой, ә?» – деймін жайлап
қана. Аузы аңқияды да қалады. «Айтшы өзің, доспыз ба, жоқ
па?» Үндеуге шамасы келмей, басын шұлғиды. Бұл заманда
сенімен дос емеспін, қаспын деп ақылы бар адам ашып
айтпайды. Мойындағасын-ақ мойнына мініп аламын. «Дос
екенің рас болса, айтқанымды істе. Қазір шын дос деген сирек,
сондықтан оларды жерге қаратуға болмайды. Достарыңды
жоғалта берсең, бір күні жалғыз қаласың» деп, марал оқып та
қоямын кейде. Сосын амалсыз айдауыма жүреді.
– Мен ондай көлгірсігеннің көкесін...
– Е, сені білеміз ғой, кеңірдегін суырып аласың. Бірақ
әлгінде бекер істегенсің. Қырыңды сындырмай: «Көрерміз»
деп, көңілін күпті қылып қоймайсың ба? Тағыңнан тайсаң,
танымай кетпесе, ішкені ас болмайды бұл жұрттың. Сыйыңды
арттыру, бедел көтеру дегенді білмейсің-ау, сірә.
– Сыйыңды арттырған сиқың осы ма? Сені соғымға семіртіп
жатыр ғой...
– Сол да сөз болып па? – Қиқымат қиқылдап күліп алды. –
Меноныосындакелмейтұрыпбілгенмін.Уайымдапнеғыласың,
бергенін ішіп-жейбер. Кім-кімді соғымқылып соғыпжатқанын
өзің де көріп отырсың ғой. Бұлар мені қатырдым деп мәз, ал
мен бұлардан қаласам, қазы айналдырам, көңілім соқса, катлет
жасаймын. Біздің есеп түгел ғой қашанда.
– Есебің түгел болса, мені несіне әуре қылдың? Иті мен
болғанда, ием сен бе, ей?
– Уай, батырекесі, байыбына бармай танауыңды желпіл
детпеші. Неше мықты болсам да, менің жағдайымды бұлар
жақсы біледі. Сені ерткен себебім арқа сүйеу еді. Біріншіден,