11 / 336 
11
қалай асырмақ? Ауызға бәрі оңай, ал жеме-жемге келгенде
қайтпек керек?
Аяқ астынан бұл сұрақ Қаратай өмірінің өзегіне айналды.
«Мүмкін, мен осы үшін өмір сүріп келген шығармын! – деп
ойлады ол өне бойы дір-дір етіп, таңертеңгі шайын зорға ішіп
отырғанда. – Сондықтан асып-саспай, әбден өлшеп-пішіп
барып, бір-ақ кесуім керек!»
Өмірінің енді табылғанмәнінмәңгілікөнеге, мәңгілікөлшем
ғып қалдырмақ болды адамзатқа. Ол үшін опырабләйішті
канторында атып тастауды бір ойлады. Бірақ бүкіл адамзатқа
өнеге қылуға опырабләйіш олқы соқты. Ол түгілі деректірің
де дым емес қой. Иә, басқа жұрт президент, премьерлерді
атып жатқанда, Қаратай басымен опырабләйіш, деректір атып
жүргені ұят қой тіпті. Уот, егер опырабләйіштан бастап, бүкіл
бастық атаулыны тізіп қойып: «Пәленбай жыл бойы халықты
алдап, басынып, қанын сорып келгендерің үшін!» деп,
қалпақтай түсірсе, Қаматайың да, басқасы да далада қалар еді.
Ойхой, оған опырма мылтығының оғы жетер ме, «мә, ата ғой,
Қаратай, өзімізге де сол керек» деп, олар қарап тұрар ма?
Баяғыда осы елде бір Досжан деген кісі өтіпті. Кісі өлтірген
екен. Әлгіні бүкіл ел боп жабылып, ұстамақ болады. Қолында
қылышы бар, қорасын жауып бекініп алыпты. Жұрт қораны
бұзуға айналады. Ауылнай:» Әй, өзің беріл, әйтпесе мен
қораға түсемін де, сені ұстап аламын», – дейді... «Түсіп көр,
өлтіремін», – дейді бұл. Ақыры ауылнай қораның ішіне секіріп
түседі. Екеуі екі бұрышта аңдысып тұрды дейді. «Мен сені
қазір ұстап аламын», – дейді ауылнай. «Осыдан жақындап
көр, басыңды кесіп аламын», – дейді Досжан. «Мә, кесіп алшы
қане, көрейін сені», – деп ауылнай жетіп барғанда, кесіп алды
дейді. Содан жұрт қораны қиратып, әлгіні ұстайды. Сотта
сұрапты: «Әй, бұрынғың бұрынғы, жазықсыздан жазықсыз
ауылнайдың басын неге кестің?» Сонда: «Мен кеспе деген
басты кескен Досжан емеспін бе, өзі кес деп тұрғанда, қалай
кеспеймін?!» – деп, күңіреніп кете барды дейді. «Өйтіп келіп
тұрса, бір-бірлеп алып тастай беретін бастар көп қой», – деп
күрсініп қойды жынды Қаратай. Бірақ оған кім көнсін, тиісіп
көрші, қып-қызыл майдан, төңкеріс болсын аяғы, онымен
немді қиратып, кімнен аспақсың қазір?! Ары-бері ойланып,